Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

IV P 208/18 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Elblągu z 2020-02-04

Sygn. akt IV P 208/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 lutego 2020 roku

Sąd Rejonowy w Elblągu, IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Grażyna Dąbrowska-Furman

Ławnicy: Bernadeta Jezierska, Bronisława Ważna-Rutecka

Protokolant: sekr. sąd. Dominika Bryl

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2020 roku w Elblągu

na rozprawie

sprawy z powództwa A. B.

przeciwko Bankowi (...) spółce akcyjnej w W.

o odszkodowanie:

I.  zasądza od pozwanego Banku (...) spółki akcyjnej w W. na rzecz powódki A. B. 16 200 (szesnaście tysięcy dwieście) złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w zapłacie od 16 kwietnia 2019 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  wyrokowi w punkcie I (pierwszym) nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do 5462,50 zł (pięciu tysięcy czterystu sześćdziesięciu dwóch złotych pięćdziesięciu groszy);

IV.  nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Elblągu) 972 (dziewięćset siedemdziesiąt dwa) złote tytułem kosztów sądowych, w tym opłaty od pozwu, od których uiszczenia powódka była zwolniona.

B. J. sędzia Grażyna Dąbrowska-Furman Bronisława Ważna-Rutecka

Sygn. akt IV P 208/18

UZASADNIENIE

Powódka A. B. domagała się od pozwanego Banku (...) S.A. w W. zapłaty 16 200 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem dokonanym przez pozwanego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w zapłacie od 19.12.2018 roku do dnia zapłaty. Ponadto – zasądzenia od pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Powódka podniosła, że przyczyna wskazana w wypowiedzeniu nie mogła uzasadniać wypowiedzenia, nieosiągnięcie planów sprzedażowych nie było bowiem wynikiem jej zaniedbań, lecz skutkiem czynników zależnych m.in. od pracodawcy. Zdaniem powódki plany sprzedażowe i ich wykonanie mogą być wyłącznie jednym z mierników pracy, natomiast w wypowiedzeniu zabrakło zarzutów związanych z jakością jej pracy, jej zaangażowaniem w pracę, dyscypliną pracy. Powódka podkreśliła, że swoje obowiązki wykonywała sumiennie i starannie przez cały okres zatrudnienia, była oddanym pracownikiem, natomiast nie wykonanie planów nastąpiło z przyczyn niezależnych od niej, za które nie ponosiła odpowiedzialności, leżących po stronie pozwanego pracodawcy, trudnych warunków pracy, braków kadrowych, przeciążenia obowiązkami. Powódka wskazała, że wypowiedzenie było arbitralną oceną jej pracy i zostało dokonane z naruszeniem prawa, gdyż stanowiło w istocie przeniesienie ryzyka gospodarczego na nią jako pracownika, co jest sprzeczne z istotą stosunku pracowniczego. (pozew k. 3 i nast.)

Pozwany Bank (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości, ponadto o zasądzenie od powódki kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Argumentował, że wypowiedzenie było uzasadnione i zgodne z prawem, powódka nie realizowała planów sprzedażowych przez długi okres czasu, a wdrożone wobec niej plany naprawcze nie przyniosły spodziewanego rezultatu. Pozwany podkreślił, że wypowiedzenie jest zwykłym sposobem rozwiązania stosunku pracy. (odpowiedź na pozew k. 76 i nast.)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódkę i pozwanego w okresie od 18.05.2009 r. do 31.03.2019 r. łączył stosunek pracy na podstawie umowy o pracę, zawartej początkowo na czas określony, a następnie – od 01.01.2010 r. – na czas nieokreślony. Powódka została zatrudniona przez pozwanego w nowoutworzonym oddziale w E. – placówce bankowej przy ul. (...)/h, początkowo na stanowisku starszego specjalisty w zespole sprzedaży korporacyjnej, po czym od 2010 r. – na stanowisku doradcy klienta biznesowego w zespole sprzedaży biznesowej.

(bezsporne; nadto – umowy o pracę zał. do pozwu, akta osobowe powódki)

Oddział rozpoczął pracę z niepełną obsadą pracowników, z zaplanowanych siedmiu obsadzono jedynie pięć etatów z tego powodu, że pozwanemu nie udało się znaleźć odpowiednich pracowników. Od września 2014 r. problemy kadrowe (...) oddziału pozwanego zaczęły się pogłębiać. Trzy pracownice oddziału kolejno w zbliżonym do siebie czasie poszły na zwolnienie lekarskie w związku z ciążą, a następnie były długotrwale nieobecne w pracy korzystając ze zwolnień lekarskich w trakcie ciąży i urlopów związanych z rodzicielstwem. Były to: L. C. - zatrudniona na stanowisku analityka kredytowego (jej nieobecność trwała od września 2014 r. do maja 2016 r. , a następnie po 5 miesięcznym okresie pracy - od października 2016 r. do września 2019 roku - w związku z drugą ciążą i urodzeniem drugiego dziecka), J. F. - zatrudniona na stanowisku pracownika działu wsparcia sprzedaży (nieobecna od listopada 2014 r. do kwietnia 2016 r.), W. G. - zatrudniona na stanowisku obsługi klientów detalicznych (nieobecność od maja 2015 r. nieprzerwanie do chwili obecnej). Pracownicy zatrudniani na zastępstwo za ww. pracownice pracowali przez krótkie okresy czasu i odchodzili z pracy w oddziale, ich kompetencje były niewystarczające. Rotacja tych pracowników była bardzo duża. W efekcie powódka zmuszona była przyuczać nowozatrudnianych na zastępstwo pracowników, pomagać im w pracy, co było czasochłonne. Ponadto – w związku z długotrwałym nieobsadzeniem etatów, które przeznaczone były do wsparcia doradców kredytowych, w szczególności - nieobecnością analityka kredytowego, została zmuszona do wykonywania obowiązków nie należących do zakresu obowiązków przypisanych do jej stanowiska pracy. Do obowiązków powódki na stanowisku doradcy klienta biznesowego należało pozyskanie klienta biznesowego, przyjęcie od niego wniosku kredytowego, po czym przekazanie tego wniosku do opracowania i przygotowania projektu umowy analitykowi kredytowemu. W związku z nieobecnością analityka L. C. powódka zmuszona została do samodzielnego analizowania wniosków kredytowych, w tym nie tylko dot. klientów biznesowych, ale także klientów detalicznych, podejmowania decyzji i przygotowywania projektów umów kredytowych, a także zabezpieczeń umów. Dodatkowo - pozostała w oddziale jedyną obok dyrektora oddziału osobą umocowaną do podpisywania umów w imieniu pozwanego, co skutkowało tym, że musiała analizować każdą umowę podpisywaną w oddziale przed jej podpisaniem. Taka sytuacja, że jedynymi osobami uprawnionymi do składania oświadczeń woli w imieniu banku był dyrektor oddziału wraz z powódką, trwała aż do sierpnia 2018 r., kiedy umocowanie do podpisywania umów w imieniu pozwanego otrzymała druga pracownica zatrudniona na stanowisku doradcy klienta biznesowego – M. C.. Pozwany wcześniej nie uwzględnił wniosku dyrektora oddziału o umocowanie pracownika M. C. do reprezentowania pozwanego z uwagi na to, że wiązać się to miało z dodatkowym wynagrodzeniem dla tego pracownika. Jedynie na okres jednego miesiąca - sierpnia 2017 r., pozwany umocował M. C. do podpisywania umów w jego imieniu wraz z powódką. Stało się tak z tego powodu, że w związku z odejściem dyrektora oddziału W. W. (1) – składanie oświadczeń woli w imieniu banku byłoby inaczej niemożliwe.

(dowód: zeznania świadków M. C. k. 274v-276v, L. C. k. 280, J. F. k. 284-284v, W. W. (1). 282v-284, B. M. k. 317v-318, W. G. k. 318-318v, G. C. k. 319-320, zeznania powódki k. 320-323)

Powódka ponadto faktycznie zastępowała dyrektora oddziału W. W. (1) podczas jego nieobecności, zarówno w trakcie jego urlopów, jak również podczas jego pracy w terenie, wyjazdów do klientów i potencjalnych klientów banku. Zajmowała się także – wraz z innym pracownikiem oddziału - wypłatami, uruchamiała kredyty i akceptowała wszystkie transakcje w oddziale powyżej 20 tys. zł, akceptowała wypłaty gotówkowe, przelewy, a także kontrolowała i wspierała doradców klientów detalicznych, wykonywała także czynności posprzedażowe, tj. wystawianie klientom banku zaświadczenia dot. spłaty kredytu. Powódka sygnalizowała przeciążenie obowiązkami dyrektorowi oddziału W. W. (1). Pomimo to sytuacja nie uległa jakiejkolwiek zmianie.

(dowód: zeznania świadków M. C. k. 274v-276v, L. C. k. 280, W. W. (1) k. 317v-318, W. G. k. 318-318v, G. C. k. 319-320, zeznania powódki k. 320-323)

W sierpniu 2017 r., po odejściu z końcem lipca 2017 r. dyrektora W., pozwany powierzył powódce pełnienie obowiązków dyrektora oddziału. Spośród sześciu zatrudnionych w oddziale pracowników czterech miało w krótkim czasie odejść z pracy, co groziło brakiem możliwości pracy oddziału. W związku z tym powódka interweniowała w centrali pozwanego i - na wyraźne polecenie pozwanego – przeprowadziła rekrutację nowych pracowników. Pozwany zmniejszył wówczas powódce plany sprzedażowe. Od września 2017 r. na stanowisku dyrektora oddziału pozwany zatrudnił nową pracownicę M. B.. W związku z zatrudnieniem nowych pracowników w oddziale powódka pomagała im wdrożyć się do pracy, udzielała im pomocy i wsparcia, w tym także nowozatrudnionej dyrektor oddziału M. B., której przekazała wszystkie sprawy związane z pracą oddziału, wdrażała ją do pracy, udzielała wyjaśnień, objaśniała sposoby funkcjonowania systemów informatycznych w placówce, proces decyzyjny, co do których nowa dyrektor nie posiadała odpowiedniej wiedzy i doświadczenia.

(dowód: zeznania świadków: M. C. k. 274v-276v, M. B. k. 276v-278v, M. P. k. 278v-279, K. G. k. 279v, G. C. k. 319-320, zeznania powódki k. 320-323)

Od września 2017 r. pozwany rozpoczął proces centralizacji procedowania wniosków kredytowych polegający na tym, że analiza wniosków i opracowanie umów kredytowych było sukcesywnie przekazane z oddziałów, w tym (...), do centrali banku.

(dowód: zeznania świadków M. C. k. 274v-276v, M. B. k. 276v-278v, M. P. k. 278v-279, K. G. k. 279v, L. C. k. 280, G. C. k. 319-320, zeznania powódki k. 320-323)

Pozwany określał kwartalne plany sprzedażowe do wykonania przez każdego pracownika oddziału zajmującego się sprzedażą. Plany te określane były z rozbiciem na poszczególne „koszyki” dot. poszczególnych grup produktów banku. Za zrealizowanie określonej części planu – już w 50% - pracownikowi była przyznawana premia. Do realizacji planu nie wliczały się odnowienia kredytów udzielonych dotychczasowym klientom banku, które wymagały znacznego nakładu pracy. Odnowienia kredytów opracowywane przez powódkę dotychczasowym klientom banku nie były jej zaliczane do realizacji planów sprzedażowych.

(bezsporne; nadto dowód: wydruki planów sprzedażowych za poszczególne kwartały, tj. III i IV 2016 r., I i IV 2017 r., I i II 2018 r. k. 81 – 88, plan naprawczy k. 121-123, Regulamin pracy pozwanego wraz z Instrukcją zasad monitoringu poziomu realizacji celów sprzedażowych przez pracowników sprzedaży k. 125-151; zeznania świadka M. C. k. 274v-276v zeznania świadka M. B. k. 276v-278v; G. C. k. 319-320; zeznania powódki k. 320-323)

Powódka nie wykonała w całości planów sprzedażowych za pierwszy trzeci i czwarty kwartał 2016 r., pierwszy i czwarty kwartał 2017 r., pierwszy i drugi kwartał 2018 r., z tym, ze każdy z nich wykonała w części mniejszej niż 50%. Zawarcie 09.04.2017 r. umowy kredytowej z klientem na 2,9 mln zł, opracowywanej przez powódkę, a długotrwale procedowanej, w tym w centrali pozwanego, spowodowało, że plan za I kwartał 2017 r. zostałby wykonany przez powódkę w ponad 100%.

(bezsporne, nadto dowód: wydruki planów sprzedażowych za poszczególne kwartały, tj. III i IV 2016 r., I i IV 2017 r., I i II 2018 r. zał. do odpowiedzi na pozew k. 82-88, plan naprawczy k. 121-123)

Na polecenie dyrektora oddziału W. W. (1) w czwartym kwartale 2016 r. powódka przekazała opracowywany przez siebie kredyt koleżance M. C., która była wówczas w trakcie planu naprawczego. Sprzedaż tego kredytu pozwoliłaby powódce na wykonanie planu sprzedażowego za czwarty kwartał 2016 r.

(dowód: zeznania świadka M. C. k. 274v-276v, W. W. (1) k. 282v-284, zeznania powódki k. 320-323)

Dwukrotnie w okresie zatrudnienia powódki wdrożono wobec niej plan naprawczy. Pierwszy – w pierwszym kwartale 2017 roku. Powódka została poinformowana, że plan ten został zawieszony na wniosek dyrektora oddziału w związku z problemami kadrowymi oddziału skutkującymi przeciążeniem powódki obowiązkami. Drugi – po pierwszym kwartale 2018 roku. Nie został on jednak zakończony z uwagi na chorobę powódki. W trakcie planów naprawczych wbrew postanowieniom obowiązującej w pozwanym Instrukcji zasad monitoringu poziomu realizacji celów sprzedażowych przez pracowników sprzedaży obowiązującego w pozwanej nie zapewniono powódce należytego wsparcia, w szczególności wsparcia mentora wskazanego przez dyrektora oddziału, nie przeprowadzono także jakichkolwiek szkoleń powódki, tak w pierwszych miesiącach planu, jak i później. Jedyne wsparcie powódki podczas drugiego planu naprawczego polegało na spotkaniach z nowozatrudnioną dyrektor oddziału M. B.. W pierwszym planie naprawczym dyrektor oddziału wskazał, że powódka potrafi budować relacje z klientem, jest ceniona przez klientów za doświadczenie, wysokie kompetencje i rzetelność, a jako przyczynę braku realizacji przez nią planów podał długotrwały i wadliwy proces podejmowania decyzji w centrali pozwanego banku, przesunięcie zawarcia umowy kredytu na kwotę 2,9 mln zł na pierwsze dni po zakończeniu pierwszego kwartału 2017 r. – tj. na 09.04.2017 r.

(bezsporne co do faktu wprowadzenia planów naprawczych; nadto dowód: wydruki planów sprzedażowych za poszczególne kwartały, tj. III i IV 2016 r., I i IV 2017 r., I i II 2018 r. k. 81 – 88, plan naprawczy k. 121-123, regulamin pracy pozwanego wraz z instrukcją zasad monitoringu poziomu realizacji celów sprzedażowych … k. 125-151; zeznania świadków: M. C. k. 274v-276v, M. B. k. 276v-278v, W. W. (1) k. 282v-284)

W okresie od 04.06.2018 r. do 02.12.2018 r. powódka była niezdolna do pracy z powodu choroby i korzystała z prawa do wynagrodzenia w okresie choroby, a następnie - zasiłku chorobowego.

(bezsporne)

W powyższym okresie nieobecności powódki w pracy dyrektor oddziału M. B. kontaktowała się z powódką telefonicznie, przedstawiła jej wówczas, w związku z tym, że ceniła doświadczenie i wiedzę powódki, możliwość zmiany stanowiska pracy – na stanowisko rozwoju biznesu, nie związane ze sprzedażą. W trakcie nieobecności powódki w pracy z powodu jej choroby dyrektor B. na miejsce powódki – na stanowisko doradcy klienta biznesowego – zatrudniła w październiku 2018 r. - nowego pracownika A. S., obsadziła także pozostałe stanowiska pracy.

(dowód: zeznania świadka M. C. k. 274v-276v zeznania świadka M. B. k. 276v-278v)

Pierwszego dnia po powrocie do pracy po zakończeniu zwolnienia lekarskiego, 03.12.2018 r., kiedy tylko powódka przyszła do pracy, po wejściu do placówki przy ul. (...)/h, to dyrektor oddziału M. B. poprosiła powódkę do swojego gabinetu i tam wręczyła powódce pisemne oświadczenie woli pozwanego o wypowiedzeniu umowy o pracę sporządzone na jej wniosek. Jako przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie pozwany wskazał w nim negatywną ocenę pracy powódki spowodowaną brakiem realizacji przez powódkę planów sprzedażowych za III kwartał 2016 r., IV kwartał 2016 r., I kwartał 2017 r., IV kwartał 2017 r., I kwartał 2018 r., II kwartał 2018 r., brak poprawy stopnia realizacji planów mimo wdrożonego wobec powódki planu naprawczego. Pozwany zobowiązał jednocześnie powódkę do wykorzystania w okresie wypowiedzenia urlopu wypoczynkowego zaległego i bieżącego, udzielił 3 dni wolnych na poszukiwanie pracy.

(bezsporne; nadto – wypowiedzenie k. 20, świadectwo pracy - w aktach osobowych powódki, zeznania powódki , zeznania świadków: M. C. k. 274v-276v, M. B. k. 276v-278v, zeznania powódki k. 320-323)

Rzeczywistą przyczyną rozwiązania stosunku pracy z powódką było obsadzenie jej stanowiska pracy przez dyrektor B. w okresie, kiedy powódka przebywała na zwolnieniu lekarskim, jak również pozostałych stanowisk pracy w oddziale, a w konsekwencji brak wolnych stanowisk pracy w oddziale.

(dowód: zeznania świadka M. B. k. 276v-278v)

Do rozwiązania stosunku pracy łączącego strony doszło z upływem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, to jest z 31.03.2019 r.

(bezsporne)

Odwołanie od wypowiedzenia powódka wniosła do tut. sądu pracy 21.12.2018 r.

(bezsporne; pozew k. 3 i nast., koperta ze stemplem pocztowym k. 37)

Jednomiesięczne wynagrodzenie powódki liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 5462,50 zł.

(bezsporne; zaświadczenie pozwanego z 19.04.2019 r. w aktach osobowych powódki)

Powódka wezwała pozwanego do zapłaty odszkodowania 16 200 zł za niezgodne z prawem wypowiedzenie dopiero w pozwie, który został doręczony pozwanemu 8 kwietnia 2019 r.

(bezsporne; nadto – pozew k. 3 i nast., zwrotne potwierdzenie odbioru odpis pozwu przez pozwanego k. 75).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie powódki od wypowiedzenia zostało złożone w terminie określonym przez ustawę Kodeks pracy (dalej k.p.) w art. 264 § 1, dlatego sąd zobligowany był ocenić zgodność z prawem i zasadność wypowiedzenia – występowanie przesłanek warunkujących uwzględnienie roszczenia powódki stosownie do art. 45 § 1 k.p.

Ciężar dowodu co do istnienia przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy podanej w piśmie rozwiązującym (art. 30 § 4 kp) obciążał pozwanego pracodawcę zgodnie z art. 6 kc w zw. z art. 300 kp (tak też Sąd Najwyższy w utrwalonym orzecznictwie, por. np. wyrok z dnia 6 lutego 1997 r., I PKN 68/96, OSNAPiUS 1997, nr 18, poz. 339, wyrok z 19 kwietnia 2010r., II PK 306/09, LEX nr 602696), przy czym zakres postępowania wyznaczała przyczyna podana przez pracodawcę w pisemnym oświadczeniu woli o rozwiązaniu stosunku pracy (tak też SN, m.in. w wyrokach z 10 października 1998 r., I PKN 434/98, OSNAPiUS 1999, nr 21, poz. 688, oraz z 15 października 1999 r., I PKN 319/99, OSNAPiUS 2001, nr 5, poz. 152, wyrok z 19 kwietnia 2010r., II PK 306/09, LEX nr 602696). „Wynikający z art. 45 § 1 Kp wymóg zasadności wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony implikuje ustanowienie z mocy art. 30 § 4 Kp obowiązku wskazania przez pracodawcę w pisemnym oświadczeniu woli o rozwiązaniu stosunku zatrudnienia przyczyny owego wypowiedzenia. Wskazanie tejże przyczyny lub przyczyn przesądza o tym, iż spór przed sądem pracy może się toczyć tylko w ich granicach. Okoliczności podane pracownikowi na uzasadnienie decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy, a następnie ujawnione w postępowaniu sądowym, muszą być takie same, zaś pracodawca pozbawiony jest możliwości powoływania się przed organem rozstrzygającym spór na inne przyczyny mogące przemawiać za słusznością wypowiedzenia umowy” (tak SN w pkt 1 tezy wyroku z 19 kwietnia 2010r., II PK 306/09, LEX nr 602696).

Oceniając zasadność wypowiedzenia sąd miał na względzie, że wypowiedzenie umowy o pracę jest wprawdzie zwykłym trybem rozwiązania stosunku pracy, jednakże wynikające z art. 45 § 1 k.p. wymaganie zasadności decyzji pracodawcy w razie zastosowania tego trybu wobec pracownika zatrudnionego na czas nieokreślony oznacza jednak, że decyzja ta nie może być dowolna.

Bezzasadne rozwiązanie stosunku pracy w trybie wypowiedzenia ma miejsce wówczas, gdy przytoczone w pisemnym oświadczeniu woli pracodawcy fakty nie zostały udowodnione i wskazana przyczyna okazała się nieprawdziwa, a także wtedy, gdy podane okoliczności znalazły potwierdzenie w materiale dowodowym, ale w ocenie sądu nie mogły być podstawą wypowiedzenia umowy o pracę (na przykład przypisywane pracownikowi przewinienie jest tego rodzaju, że nie uzasadnia rozwiązania umowy o pracę albo wskazana przyczyna nie ma związku ze stosunkiem pracy bądź ma ona charakter dyskryminacyjny - zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 2008 r., II PK 119/07, niepublikowany).

Podana pracownikowi przyczyna wypowiedzenia ma być konkretna i zarazem uzasadniona w subiektywnym przekonaniu pracodawcy. Sąd rozpoznając odwołanie pracownika od wypowiedzenia dokonuje oceny, czy taka jest obiektywnie (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 sierpnia 1999 r., I PKN 182/99, OSNP 2000, nr 23, poz. 858). Przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę może dotyczyć zarówno pracodawcy (w szczególności likwidacja lub upadłość, bądź też redukcja etatów) jak i pracownika (przykładowo niewywiązywanie się z obowiązków pracowniczych, brak dbałości o dobro zakładu, podejmowanie działalności zarobkowej konkurencji względem pracodawcy) i być przez strony zawiniona lub niezawiniona, zawsze jednak ocena zasadności rozwiązania stosunku pracy w tym trybie powinna być dokonywana z uwzględnieniem interesów obydwu stron oraz celu, treści i sposobu realizacji tegoż stosunku, inne okoliczności, wprawdzie dotyczące pracownika lecz mające charakter osobisty bądź rodzinny, mogą w wyjątkowych przypadkach stanowić podstawę uznania wypowiedzenia za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (uchwała pełnego składu Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu najwyższego z dnia 27 czerwca 1985 r., III PZP 10/85, OSNCP 1985, nr 11, poz. 164).

Wypowiedzenie umowy o pracę uważa się za nieuzasadnione, jeżeli nie jest podyktowane potrzebami pracodawcy ani niewłaściwym wywiązywaniem się pracownika z obowiązków, jego nielojalnością czy zachowaniem podważającym zaufanie do jego osoby, a wynika jedynie z arbitralnych decyzji i subiektywnych przekonań podmiotu dokonującego zwolnienia (zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1998 r., I PKN 434/98, OSNP 1999, nr 21, poz. 688 i z dnia 25 listopada 1997 r., I PKN 385/97, OSNP 1998, nr 18, poz. 538 – przywołane w uzasadnieniu wyroku z 19 kwietnia 2010r., II PK 306/09, LEX nr 602696).

Przenosząc powyższe rozważania na płaszczyznę przedmiotowego sporu należało stwierdzić, że przyczyna wypowiedzenia wskazana przez pozwanego była konkretna i zrozumiała dla powódki, a tym samym spełniała wymagania art. 30 § 4 kp. W ocenie sądu orzekającego przeprowadzone postępowanie dowodowe nie pozwoliło jednak na ustalenie, że wskazana w wypowiedzeniu przyczyna była rzeczywistą przyczyną rozwiązania stosunku pracy. W konsekwencji przedmiotowe wypowiedzenie należało ocenić jako bezzasadne, co skutkować musiało uwzględnieniem żądania powódki na podstawie art. 45§1 kp.

Już z zeznań świadka – dyrektora oddziału w E. M. B. wynikało, że rzeczywista przyczyna wypowiedzenia była inna aniżeli wskazana przez pozwanego w pisemnym oświadczeniu o wypowiedzeniu. Świadek B. zeznała wprost, że w okresie nieobecności powódki wywołanej jej chorobą zatrudniła innego pracownika na jej miejsce, z którym lepiej jej się pracowało. Przyczyną wypowiedzenia było zatem skompletowanie zespołu oddziału przez jego nowego dyrektora, natomiast nie – negatywna ocena pracy powódki.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe doprowadziło ponadto do ustalenia, że wprawdzie powódka nie wykonała w 100% planów sprzedażowych za wybrane, wskazane w wypowiedzeniu, kwartały, to jednak nastąpiło to z przyczyn leżących po stronie pozwanego pracodawcy, takich jak długoletnie i znaczące braki kadrowe, skutkujące przeciążeniem powódki obowiązkami, długotrwałe procedowanie według procedur wymaganych przez pozwanego, w tym w centrali banku, bądź z przyczyn od niego niezależnych takich jak zmiana decyzji przez klienta, brak koniunktury. Słuchani w sprawie w charakterze świadków wieloletni pracownicy pozwanego, w szczególności G. C. (zatrudniony w oddziale jako doradca klienta detalicznego od lutego 2014 r. do sierpnia 2017 r.) i M. C. (zatrudniona w oddziale od 2011 r. do chwili obecnej, początkowo jako doradca klienta detalicznego, a od 2014 r. - biznesowego), wskazywali, że ilość pracy włożonej przez pracownika w pozyskanie klienta, opracowanie wniosku, nie zawsze przekładała się na efekt, który „zalicza się” do planu sprzedaży. Podali ponadto, że plany sprzedażowe były określane przez pozwanego do 2017 – 2018 r. na nierealnym do osiągnięcia w 100% poziomie. Pozwany nie przedłożył wyników realizacji planów sprzedażowych przez pozostałych pracowników sprzedaży oddziału, w szczególności przez drugiego obok powódki zatrudnionego w oddziale doradcy klienta biznesowego – M. C., co pozwoliłoby na weryfikację realności wykonanie takich planów. Jak wynikało przy tym z zeznań świadków C., W. i zeznań powódki, to doradca ta miała również wdrożony plan naprawczy, w trakcie którego powódka – na polecenie dyrektora – odstąpiła jej procedowany przez siebie kredyt.

Brak było jakichkolwiek podstaw do ustalenia, aby z faktu niewykonania w całości planów sprzedażowych dokonać negatywnej oceny pracy powódki. Słuchani w sprawie współpracownicy powódki: G. C., M. C., W. W. (1) (dyrektor oddziału od momentu jego powstania w 2009 r. do lipca 2017 r.), L. C. (analityk kredytowy), J. F. (zatrudniona w oddziale od listopada 2012 r. do września 2017 r. jako pracownik samodzielnego wsparcia sprzedaży), B. M. (zatrudniona w oddziale na zastępstwo w latach 2015 – 2016), W. G. (zatrudniona w oddziale 2012 – 2015) podkreślali zaangażowanie powódki w pracę, rzetelność, fachowość i wysoką jakość jej pracy, ponadto bardzo duże obciążenie obowiązkami, fakt że z powodu braków kadrowych powódka wykonywała nie tylko własne obowiązki ale także obowiązki pracowników nieobecnych, zastępowała także dyrektora banku i wykonywała wiele innych, także technicznych czynności. Ww. świadkowie, a także świadkowie – pracownicy zatrudnieni w oddziale po odejściu dyrektora W.: K. G., M. P. oraz M. B. zeznali, że powódka służyła im pomocą, niezbędną w początkowym okresie ich pracy.

Z materiału dowodowego wynikało, że nieobecność analityka kredytowego L. C. trwała od września 2014 r. do maja 2016 r. , a następnie po 5 miesięcznym okresie pracy – nieprzerwanie od października 2016 r. do września 2019 roku. Z zeznań świadków ówczesnych pracowników oddziału: G. C. i M. C. wynikało, że nie udało się znaleźć pracownika na zastępstwo za ww. analityka kredytowego, bowiem osoby zatrudniane na zastępstwo pracowały krótko i źle, w efekcie powódka wykonywała nie tylko własne obowiązki pracownicze, ale także obowiązki innych pracowników, w szczególności analityka kredytowego, pomagała także pozostałym pracownikom, ponadto powódka jako jedyny pracownik oddziału posiadała umocowanie do składania oświadczeń woli w imieniu pozwanego wspólnie z dyrektorem oddziału.

Zdaniem sądu skoro pozwany tolerował taką sytuację i nie podjął działań skutecznie eliminujących problemy kadrowe oddziału, to nie może obecnie zarzucać powódce nie wykonania planów sprzedażowych za kwartały, podczas których te problemy występowały i których pozwany nie usunął jako przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie.

Należy też podkreślić, że w trakcie drugiego kwartału 2018 r. powódka zachorowała i była niezdolna do pracy od 04.06.2018 r., zatem w istocie przez jedną trzecią część kwartału. Już tylko ta okoliczność powoduje, że nie można stawiać powódce zarzutu nie wykonania planu sprzedażowego za drugi kwartał 2018 r.

W trakcie czwartego kwartału 2017 r. powódka natomiast współpracowała z nowozatrudnionym zespołem, ze starego zespołu oddziału pozostała tylko powódka i M. C., jako pracownik z największym stażem i doświadczeniem wdrażała do pracy pozostałych pracowników, w tym nową dyrektor oddziału. Okoliczność ta jest również tego rodzaju, że powoduje brak możliwości stawiania powódce zarzutu nie wykonania planu sprzedażowego.

Ponadto, co istotne, pozwany nie wykazał, aby wdrażane wobec powódki dwukrotnie plany naprawcze były planami realnymi, które mogły prowadzić do jej realnego wsparcia. Z materiału dowodowego w postaci zeznań świadków B., W., C. oraz zeznań powódki wynikało, że jedyne wsparcie jakie otrzymała powódka ograniczało się do wskazówek i spotkań z dyrektorem oddziału, natomiast pozwany nie zapewnił powódce jakiegokolwiek szkolenia czy wsparcia mentora – wbrew wyraźnym zapisom obowiązującej w pozwanym Instrukcji zasad monitoringu poziomu realizacji celów sprzedażowych przez pracowników sprzedaży (załączona do odpowiedzi na pozew, §12 -k. 149v). Przedstawiona przez świadka – W. W. (1) analiza przyczyn nie wykonania przez powódkę planów sprzedaży prowadziła do wniosku, że przyczyny te leżały w głównej mierze po stronie pozwanego pracodawcy, powódka była osobą zaangażowaną, rzetelną i sumienną. Analiza przyczyn nie wykonania planów sprzedaży przedstawiona przez świadka w osobie nowej dyrektor oddziału M. B. była natomiast powierzchowna. Świadek B. podkreślała przy tym, że ceniła wiedzę i doświadczenie powódki. Z zeznań tego świadka wynikało wprost, że powódka została zwolniona z tej przyczyny, że świadek skompletowała już nowy zespół oddziału, w trakcie choroby powódki zatrudniła na jej miejsce inną osobą, z którą pracuje jej się lepiej niż z powódką.

Sumując powyższe rozważania należało stwierdzić, że podjęta przez pozwanego decyzja o wypowiedzeniu umowy o pracę była dowolna. Pozwany nie wykazał, aby negatywna ocena pracy powódki była uzasadniona. Nie wykazał także wdrożenia realnych planów naprawczych wobec powódki. Postępowanie dowodowe doprowadziło do ustalenia, że przyczyny niewykonania przez powódkę planów sprzedażowych leżały w głównej mierze po stronie pozwanego pracodawcy. W konsekwencji na mocy art. 45 § 1 k.p. orzeczono jak w punkcie I sentencji, określając wysokość odszkodowania z uwzględnieniem art. 47(1) k.p. jako wynagrodzenie za okres trzymiesięcznego wypowiedzenia. Jednomiesięczne wynagrodzenie powódki, co było pomiędzy stronami bezsporne, wynosiło 5462,50 zł, zatem żądanie główne należało uwzględnić w całości (3x5462,503=16387,50zł). Należy przy tym wskazać, że sąd był związany zakresem żądania i nie mógł orzekać ponad żądanie zgodnie z art. 321§1 k.p.c.

Odnosząc się do roszczenia odsetkowego należy wskazać, że zgodnie z art. 481 ustawy Kodeks cywilny (dalej k.c.) w zw. z art. 300 k.p. odsetki należą się za samo opóźnienie w spełnieniu świadczenia, choćby wierzyciel nie poniósł żadnej szkody i choćby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Stanowią więc opartą na uproszczonych zasadach rekompensatę typowego uszczerbku majątkowego doznanego przez wierzyciela wskutek pozbawienia go możliwości czerpania korzyści z należnego mu świadczenia pieniężnego. Jeżeli zatem zobowiązany nie płaci świadczenia w terminie wynikającym z przepisu szczególnego lub w terminie ustalonym zgodnie z art. 455 in fine k.c. w zw. z art. 300 k.p., uprawniony nie ma możliwości czerpania korzyści ze świadczenia, jakie mu się należy już w tym terminie. W konsekwencji odsetki za opóźnienie w zapłacie odszkodowania należnego uprawnionemu już w tym terminie powinny się należeć od tego właśnie terminu. Do określenia terminu płatności należało zastosować przepis art. 455 in fine k.c. w zw. z art. 300 k.p. Brak jest przepisu szczególnego, który oznaczałby termin spełnienia przedmiotowego świadczenia, nie wynika on też z właściwości zobowiązania. Stąd też przedmiotowe świadczenie winno zostać spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika – pozwanego do spełnienia świadczenia, co w sprawie miało miejsce z chwilą doręczenia pozwu, to jest 8 kwietnia 2019 r. – jak to wynika ze zwrotnego potwierdzenia odbioru (k. 75). Sąd przyjął tygodniowy termin od daty wezwania jako termin uwzględniający wymóg niezwłoczności z art. 455 k.c. w zw. z art. 300 k.p. Żądanie odsetkowe za okres wcześniejszy należało jako nieuzasadnione w świetle powołanych wyżej przepisów art. 481 k.c. i art. 455 k.c. w zw. z art. 300 k.p. oddalić.

O rygorze natychmiastowej wykonalności sąd orzekł na podstawie art. 477(2)§1 k.p.c., uwzględniając bezsporną pomiędzy stronami wysokość jednomiesięcznego wynagrodzenia powódki – 5462,50 zł.

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. 100 zdanie drugie k.p.c. w zw. z art. 98 §§ 1 i 3 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań, sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od oceny sądu. Powódka uległa jedynie co do nieznacznej części swego żądania, bo jedynie co do roszczenia odsetkowego w zakresie poprzedzającym 19 grudnia 2018 r.

W skład kosztów sądowych, od ponoszenia których powódka została zwolniona w całości (postanowienie referendarza z k. 08.02.2019 r. k. 43), weszła opłata od pozwu – 810 zł obliczona na podstawie art. 3 ust 1 i 2 pkt 1 w zw. z art. 13 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 785, w brzmieniu obowiązującym w chwili wniesienia pozwu, dalej u.k.s.c.) oraz wynagrodzenie mediatora - 162 zł (postanowienie z 11.06.2019 r. k. 177) stosownie do art. 5 pkt 11 u.k.s.c. O kosztach sądowych sąd orzekł z uwzględnieniem art. 113 ust 1 u.k.s.c. przy zastosowaniu wskazanej powyżej normy prawnej art. 98 §1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anna Tiuchtij
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Elblągu
Osoba, która wytworzyła informację:  sędzia Grażyna Dąbrowska-Furman,  Bernadeta Jezierska ,  Bronisława Ważna-Rutecka
Data wytworzenia informacji: